VIÊM HỌNG CẤP Ở TRẺ – ĐỪNG QUÁ LO! | Safe and Sound

Viêm họng là tình trạng viêm nhiễm, sưng đau ở lớp niêm mạc lót trong cổ họng và amidan. Cảm giác đau, rát, khó chịu khi nuốt là triệu chứng điển hình nhất. Nguyên nhân gây viêm họng ở trẻ rất đa dạng, nhưng có thể được chia thành hai nhóm chính.

Đặng Ngọc Thành | BS. CKI - Phòng khám Safe and Sound

Viện Ứng Dụng Công Nghệ Y Tế

1. Nhiễm trùng (Nguyên nhân phổ biến nhất):

Virus: Đây là "thủ phạm" của khoảng 80-90% các trường hợp viêm họng ở trẻ. Các loại virus thường gặp bao gồm virus gây cảm lạnh thông thường (Rhinovirus), virus cúm (Influenza), Adenovirus, virus sởi, thủy đậu, và virus Epstein-Barr (gây bệnh tăng bạch cầu đơn nhân). Viêm họng do virus thường đi kèm với các triệu chứng khác như ho, sổ mũi, hắt hơi, và có thể tự khỏi sau 5-7 ngày mà không cần điều trị đặc hiệu.
Vi khuẩn: Dù ít phổ biến hơn, viêm họng do vi khuẩn lại có thể nghiêm trọng hơn và cần được điều trị bằng kháng sinh. Tác nhân vi khuẩn đáng lo ngại nhất là liên cầu khuẩn tan huyết nhóm A (Group A Streptococcus). Nếu không được điều trị dứt điểm, viêm họng do liên cầu khuẩn có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như sốt thấp khớp (gây tổn thương van tim), viêm cầu thận cấp (gây tổn thương thận) và các bệnh lý khác.

2. Các nguyên nhân khác:

Dị ứng: Phản ứng với các tác nhân như phấn hoa, lông thú cưng, bụi nhà có thể gây ra tình trạng chảy dịch mũi sau (postnasal drip), kích thích cổ họng và gây viêm.
Không khí khô: Hít thở không khí khô, đặc biệt là trong phòng sử dụng máy lạnh hoặc máy sưởi thường xuyên, có thể làm cổ họng bị khô rát và dễ bị viêm.
Chất kích thích: Khói thuốc lá, ô nhiễm không khí, hoặc các loại khói hóa học có thể gây kích ứng trực tiếp niêm mạc họng của trẻ.

3. Nhận biết triệu chứng viêm họng ở trẻ

Tùy thuộc vào độ tuổi, triệu chứng viêm họng ở trẻ có thể biểu hiện khác nhau:

a. Đối với trẻ lớn (đã biết nói): Trẻ sẽ trực tiếp than phiền về cảm giác "đau họng", "rát cổ", "khó nuốt". Cha mẹ có thể quan sát thấy:

Họng đỏ, amidan sưng to, đôi khi có những chấm trắng hoặc mảng mủ (thường gặp trong viêm họng do liên cầu khuẩn).
Sốt (sốt cao đột ngột thường liên quan đến nhiễm khuẩn).
Ho, sổ mũi, chảy nước mắt (thường gặp trong viêm họng do virus).
Đau đầu, đau bụng, buồn nôn.
Khàn tiếng, sưng hạch ở cổ.

b. Đối với trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh (chưa biết nói): Việc nhận biết sẽ khó khăn hơn và dựa vào quan sát hành vi của trẻ:

Đột nhiên bỏ ăn, bỏ bú hoặc bú kém.
Quấy khóc nhiều hơn bình thường, đặc biệt là khi nuốt.
Chảy nhiều nước dãi hơn bình thường do trẻ không muốn nuốt.
Khó ngủ, bứt rứt.
Có thể kèm theo sốt.

4. Khi nào cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ?

Hầu hết các trường hợp viêm họng do virus có thể được chăm sóc tại nhà. Tuy nhiên, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay nếu có bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào sau đây:

Sốt cao trên 38.5°C kéo dài hơn 2 ngày hoặc không đáp ứng với thuốc hạ sốt.
Khó thở hoặc thở phát ra tiếng rít.
Khó nuốt nghiêm trọng, ngay cả với chất lỏng, dẫn đến chảy nước dãi liên tục.
Cứng cổ hoặc đau cổ dữ dội.
Phát ban trên da, đặc biệt là ban dạng giấy nhám (có thể là dấu hiệu của bệnh tinh hồng nhiệt do liên cầu khuẩn).
Dấu hiệu mất nước: Môi khô, mắt trũng, khóc không có nước mắt, tã khô trong hơn 6-8 giờ.
Trẻ có vẻ mệt lả, li bì, kém linh hoạt.
Triệu chứng không cải thiện sau 3-4 ngày chăm sóc tại nhà.

5. Các biện pháp chăm sóc tại nhà hiệu quả:

Khuyến khích trẻ uống nhiều nước.
Chế độ ăn mềm: Cho trẻ ăn thức ăn mềm, dễ nuốt như cháo, súp, khoai tây nghiền, sữa chua để tránh làm tổn thương thêm cổ họng.
Nghỉ ngơi đầy đủ: Nghỉ ngơi giúp cơ thể trẻ có thêm năng lượng để chống lại nhiễm trùng.
Giảm đau và hạ sốt: Sử dụng Paracetamol hoặc Ibuprofen theo đúng liều lượng khuyến cáo của bác sĩ hoặc dược sĩ dựa trên cân nặng của trẻ.
Súc họng bằng nước muối ấm: Đối với trẻ lớn (từ 6 tuổi trở lên), súc họng bằng nước muối ấm (pha 1/4 đến 1/2 muỗng cà phê muối trong một cốc nước ấm) vài lần một ngày có thể giúp giảm đau và sát khuẩn tại chỗ.
Sử dụng mật ong (CHỈ DÙNG CHO TRẺ TRÊN 1 TUỔI): Một thìa cà phê mật ong có thể giúp làm dịu cơn ho và cổ họng. Tuyệt đối không dùng mật ong cho trẻ dưới 1 tuổi vì nguy cơ ngộ độc Botulism.
Tạo độ ẩm trong không khí: Sử dụng máy tạo độ ẩm phun sương mát trong phòng ngủ của trẻ để giữ cho không khí không bị khô, giúp giảm khô rát họng.

6. Phòng ngừa viêm họng ở trẻ

"Phòng bệnh hơn chữa bệnh". Cha mẹ có thể giúp giảm tần suất viêm họng ở trẻ bằng các biện pháp đơn giản:

Rửa tay thường xuyên: Dạy trẻ thói quen rửa tay bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
Tránh dùng chung đồ cá nhân: Không cho trẻ dùng chung ly, chén, muỗng, hoặc bàn chải đánh răng với người khác.
Dạy trẻ che miệng khi ho, hắt hơi.
Tiêm phòng đầy đủ, đặc biệt là vắc-xin cúm hàng năm.

Xây dựng lối sống lành mạnh: Đảm bảo trẻ có chế độ dinh dưỡng cân bằng, ngủ đủ giấc và vận động hợp lý để tăng cường sức đề kháng

Viêm họng là một phần không thể tránh khỏi trong quá trình lớn lên của trẻ. Thay vì quá hoảng sợ, cha mẹ hãy bình tĩnh, trang bị cho mình những kiến thức đúng đắn để phân biệt các dấu hiệu, biết cách chăm sóc con tại nhà một cách hiệu quả và nhận ra những cảnh báo cần sự can thiệp của y tế. Sự quan tâm và chăm sóc đúng cách của bạn chính là liều thuốc tốt nhất giúp trẻ nhanh chóng vượt qua cơn đau họng và sớm tìm lại nụ cười khỏe mạnh!

SNS Clinic - Dịch vụ tâm lý và khám bệnh tận nhà

Phòng khám Safe and Sound (SnS) - thuộc Viện Ứng dụng Công nghệ Y tế (IMT) H2.01, tầng 2 tháp H, Chung cư cao cấp The Peak M8, Đường 16, Phường Tân Phú, TP.HCM chuyên chăm sóc sức khỏe và đồng hành cùng bạn trong việc điều trị các bệnh mạn tính. Sẵn sàng phục vụ bạn qua các dịch vụ từ xa, tại nhà hoặc tại phòng khám, mang lại giải pháp chăm sóc toàn diện, chất lượng.

CÁCH THỨC ĐẶT LỊCH HẸN đặt lịch hẹn trực tuyến hoặc trực tiếp với đội ngũ y bác sĩ.

Tại Phòng khám SnS - Viện IMT
Shophouse H2.01, tầng 2 tháp H, Chung cư cao cấp The Peak M8, Đường 16, Phường Tân Phú, TP.HCM
Liên hệ tới HOTLINE 0969 648 911 (Điện thoại/Zalo, 24/7) để được giải đáp và hỗ trợ trong thời gian sớm nhất!

Safe and Sound - thuộc Viện Ứng dụng Công nghệ Y tế (IMT)

Tài liệu tham khảo:

https://kdigo.org/wp-content/uploads/2024/03/KDIGO-2024-CKD-Guideline.pdf